Eerlijk zullen we alles delen – Liesbeth van Kempen

Eerlijk
Annie Kenney en Christabel Pankhurst (Wikipedia)

Wanneer een of andere boekenprijs voor thrillers wordt uitgereikt, moet ik meestal aan de Suffragettes denken.

Onlangs is de MAX Gouden Vleermuis uitgereikt (prijs voor de belangrijkste binnen- of buitenlandse thrillerauteur). Aan een man. Nieuw is de MAX Bronzen Vleermuis (beste thrillerdebuut) en die is uitgereikt aan een schrijversduo. Twee mannen. Ik gun het ze van harte en feliciteer ze bij deze.

Van 2013 tot en met 2020 is de Gouden Vleermuis uitgereikt aan 5 mannen, 2 vrouwen en een schrijversduo (man en vrouw).

Weet je wat, nu ik toch met cijfertjes bezig ben, noem ik er nog een paar. 

De Gouden Strop (prijs voor de beste oorspronkelijk Nederlandstalige thriller) is van 1986 tot en met 2020 (behalve in 1988 en 1990) uitgereikt aan 29 mannen en 4 vrouwen.

De Schaduwprijs (aanmoedigingsprijs) is van 1997 tot en met 2020 uitgereikt aan 17 mannen en 7 vrouwen.

Hier valt iets op, toch? 

Tot nu toe heb ik het over prijzen die door jury’s worden bepaald. 

De Hebban Thriller Award (beste thriller) was een publieksprijs en is van 2002 tot en met 2017 uitgereikt aan 10 vrouwen en 3 mannen. 

De Hebban Debuutprijs is een lezersjuryprijs en is van 2013 tot en met 2017 uitgereikt aan 3 mannen en 2 vrouwen.

Nieuw is de Hebban Thrillerprijs voor de beste oorspronkelijk Nederlandstalige thriller van het jaar (beoordeeld door een lezersjury). Deze is dit jaar uitgereikt aan een vrouw. Sterker nog, aan een Moordwijf

Zou ik aan de hand van dit mini-onderzoek kunnen concluderen dat door vrouwen geschreven thrillers door het lezerspubliek wel worden gewaardeerd maar door jury’s niet? Hoe verklaar ik anders dat vrouwen zo laag scoren wanneer het op juryprijzen aankomt? Hebben we in Nederland nauwelijks goede vrouwelijke thrillerauteurs? Je zou het bijna gaan denken, want als er door een jury geen Nederlandse mannelijke thrillerauteur gevonden kan worden, trekken ze een blik Vlaamse mannelijke auteurs open en pikken daar eentje uit. Makkelijk zat.

Ik laat de VN Detective en Thrillergids overigens gemakshalve buiten beschouwing. Voor deze gids worden thrillers namelijk niet door een jury beoordeeld maar door, tja, door wie eigenlijk? Ik zie altijd een clubje mannen en vrouwen voor me, gekleed in kreukelige kostuums en mantelpakken, sigaren rokend en whisky drinkend, en elkaar grinnikend op de schouder meppend wanneer een van hen een – met veel liefde, aandacht en inzet geschreven en uitgegeven – thriller met 1 ster de afgrond in recenseert. Maar dat is mijn indruk, ik zeg niet dat dat zo is. Stel je voor, zeg, dat zou niet respectvol zijn. 

Genoeg hierover, ik dwaal af.  

Het zal duidelijk zijn: zo kan het niet langer. Want natuurlijk hebben we wél meer dan een handvol goede thrillerschrijfsters in Nederland, sterker nog: het stikt ervan.

En dat brengt me op de Suffragettes. Eind 19e/begin 20e eeuw stonden vrouwen op de barricaden om te vechten voor het vrouwenkiesrecht. Sinds 1917 hebben vrouwen in Nederland het recht zich verkiesbaar te stellen en sinds 1919 het recht om te kiezen. 

Wanneer ik dat loskoppel van de politiek en projecteer op het thrillerwereldje, valt me op dat het kiezen van een vrouw voor velen kennelijk nog steeds onwennig is. Waarom? Omdat 1917 en 1919 nog niet eens zo ver achter ons liggen? Wat een gruwel. En hoe zou het tegenwoordig zijn als die moedige vrouwen destijds niet hadden volhard? Als er niemand was opgestaan en het voortouw had genomen?

Dus kom op, collega-thrillerschrijfsters, het wordt tijd voor verandering in de boekenwereld van de 21e eeuw. Laten we gezamenlijk de barricaden op gaan en vriendelijk, doch dwingend het volgende aan de jury’s voorstellen: splits de prijzen op in de beste vrouwelijke en de beste mannelijke thrillerauteur. Zo simpel kan het namelijk zijn. En zo rechtvaardig ook. Neem de Amerikaanse filmindustrie, daar wordt al sinds 1929 een Oscar uitgereikt aan de beste acteur én de beste actrice. Het Gouden Kalf, de Grote Prijs van de Nederlandse film, wordt sinds 1981 uitgereikt aan de beste acteur én actrice. Nederlandse toneelspeelsters hebben zelfs een eigen prijs: de Theo d’Or. Ik heb nergens kunnen vinden of al deze prijzen voor vrouwen ooit ter discussie hebben gestaan. Van begin af aan waren er twee categorieën: man en vrouw. Waarom niet in de boekenwereld?

Omdat het woord auteur genderneutraal is? (Zelfs in de Dikke van Dale komt de vrouwelijke variant van het woord niet voor.) Denken de jury’s modern bezig te zijn? Dan wordt het tijd dat ze ook de prijzen netjes verdelen, want daarin lopen ze ruim een eeuw achter.


Liesbeth van Kempen debuteerde bij Uitgeverij De Fontein met Gevaarlijk spel (genomineerde Hebban debuutprijs 2016).

Op 15 januari 2019 verscheen haar tweede boek Verpest, een bloedstollende thriller over de verstrekkende gevolgen van pesten.

Liesbeth was werkzaam als accountmanager, communicatietrainer en tekstschrijver. Haar grootste passie is schrijven. Zij is mede-oprichtster van Moordwijven. Eerlijk Eerlijk Eerlijk

Kijk voor hier meer Moordwijven columns.

Leave a Reply

  • (not be published)